ISO 14389 Tekstiller - Ftalat İçeriğinin Tayini - Tetrahidrofuran Yöntemi

Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO) tarafından yayınlanan ISO 14389 standardı, kütle seçici detektörlü gaz kromatografisi - kütle spektrometrisi (GC-MS) ile tekstil ürünlerindeki ftalatları belirlemeye yönelik bir test yöntemini açıklamaktadır. Bu test yöntemi, bazı ftalatların bulunma riskinin olduğu tekstil ürünlerine uygulanabilir.

Söz konusu standart ülkemizde Türk Standartları Enstitüsü (TSE) tarafından şu başlıkla yayınlanmıştır: TS EN ISO 14389 Tekstil - Fitalat muhtevasının tayini -Tetrahidrofuran yöntemi.

Bu uluslararası standart, tekstil ürünlerindeki bazı ftalat türlerinin tayini için bir test yöntemini içermektedir. Ftalatlar genelde polimerlerde plastikleştirici olarak kullanılmaktadır. Ancak ftalatlar, motiflerde, kaplamalı kumaşlarda, plastisol baskılarda, düğmelerde ve benzeri kullanımları sırasında tekstil üretici ve perakendeci firmalar için bir sorun olmaktadır.

Aslında ftalatlar tartışmalı bir konudur. Birçok ftalat türünün yüksek dozları, kemirgen çalışmalarında hormonal aktivite göstermektedir. Büyük miktarlarda ftalat içeren kemirgenler üzerinde yapılan araştırmalar, böbreklere, karaciğere, akciğerlere ve testislere zarar verdiğini göstermektedir. Endokrin bozucu olarak potansiyel etkilere sahip ftalatların bazıları üremede toksiktir.

ISO 14389 standardı, yeterli önlemler alınmadığı takdirde sağlığa zararlı olan maddelerin veya prosedürlerin kullanılmasını gerektirir. Bu standart sadece teknik uygunluğu ifade eder ve kullanıcıyı hiçbir aşamada sağlık ve güvenlik yönünden yasal yükümlülüklerden kurtarmaz.

Genel olarak ftalatlar, birçok ürünün güzel kokmasını sağlamak amacı ile formüllerine ilave edilen kimyasal bileşikler olmaktadır. Ancak bu formüller firmaların yasal olarak saklı tuttukları bilgi olduğu için, ürün üzerinde ftalat türü ve miktarı açıklanmamaktadır. Ftalatlar, plastik ve PVC ürünlere yumuşaklık ve esneklik kazandırmak için de kullanılmaktadır. Bugün plastik ürünlerde zararlı ftalat türlerinin kullanılması kısıtlanmıştır ancak yine de piyasada kanserojen etkisi olan ürünler bulunmaktadır.

Genelde organik çözücü ifadesi, zehirli, çevreye zararlı, tehlikeli veya kanser yapıcı olarak algılanmaktadır. Organik çözücüler için bu sayılanlar gerçektir ancak bunları kullanmamak mümkün değildir. Organik çözücü, bir çözelti oluşturmaya yarayan karbon ve hidrojen bazlı bir maddedir. Oldukça fazla organik çözücü türü bulunmaktadır. Bunlar arasında tetrahidrofuran, karbon, hidrojen ve oksijen atomu içeren bir çözücüdür. Doğru kullanıldığı zaman güçlü bir araçtır. En yaygın kullanım şekli bir çözelti oluşturmak için kullanımdır ve gelişmiş laboratuvarlarda ftalat içeriğinin tayininde çözücü olarak kullanılmaktadır. Küçük ölçekli laboratuvar testleri için tetrahidrofuran, popüler bir çözücü seçimidir. Temel olarak çok çeşitli organik bileşikleri çözebilir ve nispeten düşük kaynama noktasına sahiptir. Bu sayede çözücünün kimyasal reaksiyondan buharlaşma yoluyla çıkarılması kolay olmaktadır.

Kuruluşumuz, sayısız test, ölçüm, analiz ve değerlendirme çalışmaları arasında, eğitimli ve uzman bir kadro ve gelişmiş teknolojik donanımı ile, ulusal ve uluslararası standartlar çerçevesinde, talep eden işletmelere ISO 14389 standardı kapsamında tekstil ürünlerinde ftalat içeriğinin tayinine yönelik tetrahidrofuran test yöntemi hizmetleri vermektedir.